Hitit Sağlık Dergisi

Hitit Sağlık Dergisi orijinal bilimsel yayınları içerir. Editöryal çalışmalar hariç yayımlanan tüm makaleler çift taraflı kör akran değerlendirmesi sürecine tabidir.

Derginin amacı, bilimsel öneme sahip yüksek kaliteli yayınlar yayınlayarak bilime katkıda bulunmaktır. Bu amaçla, sağlık bilimlerinde temel veya genişletilmiş klinik deneyimle ilgili tüm alanlarda özgün araştırma makaleleri, derlemeler, olgu sunumları ve editöre mektuplar yayınlanır.

Hitit Sağlık Dergisi, sağlık bilimleri ilgili tüm alanlarında makaleler yayınlamayı amaçlayan, bağımsız, çift kör hakemli, açık erişimli ve çevrimiçi yayın yapan bir dergidir. Makaleler, daha önce yayınlanmamış veya başka bir yerde yayınlanmak üzere gönderilmemiş orijinal verileri açıklamalıdır. Hitit Sağlık Dergisi gönderim kurallarına ve dergi kapsamına uygun görülen yazılar alanında uzman en az iki hakeme bilimsel değerlendirme için gönderilir. Uygunluğunu tartışan Hitit Sağlık Dergisi Editör Kurulu üyeleri, daha sonra her bir gönderiye ilişkin hakemlerin yorumlarını dikkate alır. Gönderilen tüm yazılar için nihai karar Baş Editör'e aittir. Hitit Sağlık Dergisi’nin Yayın Kurulu, International Council of Medical Journal Editors (ICMJE), World Association of Medical Editors (WAME) ve Committee on Publication Ethics (COPE) kriterlerine uymayı taahhüt eder.

Konu Kategorisi:
Sağlık Bilimleri: Sağlık, Halk sağlığı, Hemşirelik, Ebelik, Sosyal hizmet, Çocuk gelişimi, Beslenme ve Diyetetik, Fizik tedavi ve Rehabilitasyon, Gerontoloji, Afet tıbbı, Odyoloji, Sağlık bakım ekonomileri ve organizasyonu, Sağlık hizmetleri yönetimi
Beşeri Bilimler:
Bilim Alanı: Hemşirelik, Ebelik, Sosyal hizmet, Çocuk gelişimi, Beslenme ve Diyetetik, Fizik tedavi ve Rehabilitasyon, Gerontoloji, Afet tıbbı, Odyoloji, Sağlık bakım ekonomileri ve organizasyonu, Sağlık hizmetleri yönetimi
Anahtar Kelimeler: Sağlık, Halk sağlığı, Hemşirelik, Ebelik, Sosyal hizmet, Çocuk gelişimi, Beslenme ve Diyetetik, Fizik tedavi ve Rehabilitasyon, Gerontoloji, Afet tıbbı, Odyoloji, Sağlık bakım ekonomileri ve organizasyonu, Sağlık hizmetleri yönetimi

Yayın Dili
Tam Metin Yayın Dili:
• Birincil Dil: Türkçe
• İkincil Dil: İngilizce
İngilizce ve Latin Alfabesiyle Yazılan İçerik:
• Makale Başlığı: Türkçe & İngilizce
• Yazar Adı: Türkçe (Latin Alfabesinde)
• Yazar Adresi: Türkçe (Latin Alfabesinde)
• Anahtar Kelimeler: Türkçe & İngilizce
• Kaynakça: Türkçe (Latin Alfabesinde)
Tam Metin: Türkçe (Latin Alfabesinde)

Makale Başvuruları
Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.

Okur Kitlesi
Hedef okuyucu kitlesi; sağlığın her alanı ile meslek mensupları, uzmanlar, araştırmacılar, uzmanlık ve doktora öğrencileri yanı sıra bu alanla ilgili öğrencileridir. Sürekli mesleki gelişim ve araştırma kültürünün yaygınlaşmasına katkı sağlamayı hedefler.

Makalelerin Özgünlüğü

Hitit Sağlık Dergisi, daha önce başka bir yerde yayımlanan çalışmaları kabul etmez. Ancak bazen yabancı dildeki yayınlanmış makaleler işleme alınabilir

Makale Hazırlama

Dil: Türkçe, İngilizce
Derginin dili Türkiye Türkçesi ve İngilizcedir.

Makale Türleri: Orjinal makale, derleme, olgu sunumu, editöre mektup
Bununla birlikte, yazarlara çalışmanın yayılması için mümkün olduğunca özlü olmasını tavsiye ediyoruz.

Makale Formatı: Microsoft Word Docx
Görsel Formatı: JPG
Kaynak Gösterim Stili: APA 6

Yazar Değişikliği: Yalnızca makale kabul edilmeden önce işleme alınır. Yazarlar, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları gerekir.

Yazım Kuralları:
• Makale (öz, abstract, dipnotlar, tablolar, şekil, açıklamalar ve kaynakça hariç) 3500 kelimeyi geçmemelidir.
• Makale öğeleri dizilişi şu şekilde olmalıdır:
1. Türkçe Başlık
2. Öz (250 kelimeyi geçmemelidir)
3. Anahtar Kelimeler (En az 3, en fazla 5 olmalıdır)
4. İngilizce Başlık
5. Abstract (300 kelimeyi geçmemelidir)
6. Keywords (En az 3, en fazla 5 olmalıdır)
7. Gövde Metni
8. Sonuç
9. Kaynaklar
• Metin, Microsoft Office Word programında yazılmalıdır. Sayfa boyutu A4 ebatlarında olmalıdır.
• Kenar boşlukları her kenardan 3 cm bırakılmalıdır.
• Makaledeki tüm başlıklar İlk Harfleri Büyük harf ve 11 punto olmalıdır.
• Metinde kesinlikle yazar bilgileri yazılmamalıdır.
• Gövde metninde “Giriş ve Sonuç” bölümleri olmak zorundadır.
• Makale iki yana yaslı, “Gentium Plus” yazı tipinde 10,5 punto büyüklüğünde, 1,15 satır aralıklı olmalıdır.
• Özet (abstract) ile kaynaklar 9 punto ve 1,0 satır aralığı ile yazılmalıdır.
• Hazırlanan yazılardan araştırma makaleleri için 3500, derleme yazıları için 5000, editöre mektup için 1000, olgu sunumları için 2500 kelimeyi geçmemesi önerilir.
• Yabancı dilde yazılan makalelerde makalenin İngilizce başlığı, abstract (max 250 kelime), keywords haricinde Türkçe başlık, öz (maksimum 250 kelime), anahtar kelimeler yazılmalıdır.
• Dipnotlar “Gentium Plus” yazıtipinde 8 punto büyüklüğünde yazılmalı; her iki yana hizalanmalı; tek satır aralığında olmalıdır. Boşluklar alttan ve üstten 0 nk olarak ayarlanmalıdır. Dipnot stili APA 6 Atıf Sistemine uygun olmalıdır.
• Türkçe yazılarda, Türk Dil Kurumu'nun Türkçe sözlüğü veya http://tdkterim.gov.tr/bts/ adresi esas alınmalıdır.
• Teknik terimler, semboller ve kısaltmalar makalede ilk kullanıldıklarında tanımlanmalıdır.
• Bakteri, virüs, parazit ve mantar türlerinin adları ve anatomik terimleri gibi latince ifadeler, italik karakterlerle yazılmalıdır.
• Uluslararası kullanılan kısaltmalar için "Bilimsel Yazım Kuralları" (Scientific Style and Format: The CBE Manuel for Authors, Editors, and Publishers, 6th ed. New York: Cambridge University Press, 1994) kaynağına başvurulabilir.
• Tüm şekiller, grafikler, fotoğraflar ve tablolar ilgili elektronik ortama aktarılıp ana metin içinde verilmelidir. Şekiller, grafikler ve fotoğraflar JPG veya TIFF formatında olmalıdırlar.
• Araştırma için sağlanan bireysel veya kurumsal mali desteklerle ilgili teşekkür yazıları makalenin sonunda ayrı bir bölümde yer almalıdır.
• Sisteme yüklenecek çalışmalar aşağıdaki başlıkları içeren bölümlerden oluşmalıdır:

1. Kapak sayfası

2. Makale (Tam metin) dosyası

3. Editöre mektup (Cover Letter)

4. Telif Hakkı Devir Formu (İndir)

5. İntihal Raporu


A- Kapak Sayfası
Aşağıdaki bilgileri içerir:
1. Gönderilen makalenin çeşidi: Araştırma makalesi, derleme, olgu sunumu, editöre mektup olarak belirtilmelidir.
2. Yazının başlığı: Kısa, kapsayıcı ve anlaşılır olmalıdır. İngilizce başlık, Türkçe başlığın altında yer almalıdır. Başlık küçük harfle yazılmalı, her bir sözcük büyük harfle başlamalıdır. Başlık 12 kelimeyi aşmamalıdır.
3. Kapak sayfası iki yana yaslı, 12 punto, 1,5 satır aralığında Times New Roman ile yazılmalıdır.
4. Yazarlara ilişkin bilgiler: Çalıştıkları kurumlar ve şehirler belirtilmeli ve sorumlu yazarın tam iletişim adresi (yazışma adresi, telefon, faks, e-posta adresi) yer almalıdır.
5. ORCID: Yazarlara ait ORCID bilgileri belirtilmelidir.
6. Finansal destek: Çalışmada kullanılan herhangi bir finansal destek varsa belirtilmelidir.
7. Çıkar çatışması ve diğer beyanlar: Yazarların “Katkı Beyanı” oranı varsa “Destek ve Teşekkür Beyanı” ile “Çatışma Beyanına” yer verilmelidir.
8. Çalışmanın kongre, sempozyum vb. bilimsel bir etkinlikte (özet, sözlü/poster) yayınlanma durumu, tezden üretilip üretilmediği, varsa proje desteği belirtilmelidir.
9. Yayınlanmış tam metin bildiriler kabul edilmemektedir.

B- Makale (Tam Metin) Dosyası
Orijinal makale:
• Bu bölümde, sağlık bilimleri alanında temel veya klinik araştırmalara ilişkin multidisipliner çalışmalar yer almaktadır. Bu çalışmalar randomize kontrollü çalışmaları, gözlemsel çalışmaları, tanımlayıcı çalışmaları, tanısal doğruluk çalışmaları, sistematik incelemeleri, meta-analizleri ve deneysel hayvan denemelerini içerebilir.
• Kelime Sayısı: 3500 kelime (özet, kaynaklar, tablolar ve şekil açıklamaları hariç)
• Özet: Yapılandırılmış başlıklar halinde (amaç, gereç-yöntem, bulgular, sonuç, anahtar kelimeler) yapılandırılmış olarak 250 kelime olmalıdır.
• Kaynak Sayısı: En fazla 35 olmalıdır.
• Tablolar, Şekiller ve Grafikler: Toplam sayı 4’ü geçmemelidir.

Makale metni aşağıdaki formatı içermelidir:
• Öz (Türkçe ve İngilizce, anahtar kelime sayısı en az 3, en fazla 5 olmalıdır): Bu bölümde seçilen anahtar kelimeler Index Medicus "Medical Subject Headings" a uygun verilmelidir. Bilimsel makalelerdeki Türkçe anahtar kelimelerin "Türkiye Bilim Terimleri" arasından seçilmesi, yazarların http://www.bilimterimleri.com ve http://www.nlm.nih.gov/mesh/ MBrowser.html adreslerinden yararlanmaları gerekmektedir.
• Giriş
• Yöntem
• Bulgular
• Tartışma
• Sonuç ve Öneriler
• Kaynaklar
• Tablo, Şekil ve Grafikler
Derleme:
• Kelime Sayısı: 5000 kelime (özet, kaynaklar, tablolar ve şekil açıklamaları hariç) ve 10 sayfayı geçmemelidir.
• Özet: Yapılandırılmış başlıklar halinde (amaç, gereç-yöntem, bulgular, sonuç, anahtar kelimeler) yapılandırılmış olarak 250 kelime olmalıdır.
• Kaynak Sayısı: En fazla 40 olmalıdır.
Derleme metni aşağıdaki formatı içermelidir:
• Öz (Türkçe ve İngilizce, anahtar kelime sayısı en az 3, en fazla 5 olmalıdır): Bu bölümde seçilen anahtar kelimeler Index Medicus "Medical Subject Headings" a uygun verilmelidir. Bilimsel makalelerdeki Türkçe anahtar kelimelerin "Türkiye Bilim Terimleri" arasından seçilmesi, yazarların http://www.bilimterimleri.com ve http://www.nlm.nih.gov/mesh/ MBrowser.html adreslerinden yararlanmaları gerekmektedir.
• Giriş
• Konuya özgü alt başlıklar (sola yaslı, koyu, sözcüklerin ilk harfleri büyük olmalı)
• Sonuç ve Öneriler
• Kaynaklar
Olgu Sunumu:
• Bu kısım nadiren karşılaşılan ve eğitimsel değeri olan klinik vakaların veya komplikasyonların kısa açıklamalarından oluşmalıdır.
• Özet: 250 kelime olmalıdır.
• Özet Alt Başlıkları: Giriş, Örnek Sunum (lar), Sonuç
• Ana Metin Alt Başlıkları: Giriş, Olgu Sunumu(ları), Tartışma, Sonuç, Teşekkürler
• Kelime Sayısı: 2500 (özet, kaynaklar, tablolar ve şekil açıklamaları hariç)
• Kaynak Sayısı: En fazla 15 olmalıdır.
• Tablolar ve Grafikler: Toplam sayı üçü geçmemelidir.
Editöre Mektup:
• Bu bölümde yazarın herhangi bir alan ile ilgili görüşü, yorumu ve önerileri yer alır.
• Özet gerekmez.
• Alt başlık gerekmez.
• Kelime sayısı: 1000 (kaynaklar hariç)
• Kaynak Sayısı: En fazla 10 olmalıdır.
• Tablolar ve Şekiller: Toplam sayı ikiyi geçmemelidir.
Tablolar ve Grafikler
• Tablolar ve grafikler, kaynaklardan sonra ayrı sayfada yer almalıdır.
• Tablolarda/grafiklerde sunulan veriler, metnin tamamında yer almamalıdır.
• Tablolar/grafikler art arda numaralandırılmalıdır. Tablo/grafik numaralandırması koyu (bold) olmalıdır.
• Her tablo/grafik için metin içinde atıf yapılmalıdır.
• Her bir tablonun numarası ve başlığı, tablonun üstüne yazılmalıdır. Grafiklerin numarası ve başlığı grafiğin altında verilmelidir.
• Tablo ve Şekil başlıkları ve -eğer var ise- kaynaklar Gentium Plus yazıtipinde 8 punto büyüklüğünde yazılmalı; her iki yana hizalanmalı; tek satır aralığında olmalıdır. Boşluklar, Tablo ve Şekil açıklamaları için alttan 6 nk, üstten 0 nk; Tablo ve Şekil kaynakları için üstten ve alttan 6nk olarak ayarlanmalıdır.
• Tablolar yazım alanının dışına taşmamalı (sayfa kenar boşlukları ihlal edilmemeli), boşluklar üstten 0 nk, alttan 6 nk olarak ayarlanmalıdır. Sayfa yazım alanından küçük tablolar sola hizalanmalıdır.
Şekiller:
• Şekiller tablolar bölümünden sonra ayrı sayfalar halinde yer almalıdır.
• Şekilde yer alan bilgiler bütünüyle tekrarlanmamalı, ancak şekillere metin içinde atıfta (Şekil 1; Şekil 2 şeklinde) bulunulmalıdır.
• Şekillerin altına açıklama veya başlık eklenmelidir. Şekil numaralandırması koyu (bold) olmalıdır.
• Resimler JPEG formatında kaydedilmelidir.
• En az 300 nokta çözünürlükte fotoğraf ve şekil gönderilmelidir.
• Taranan veya fotokopili grafikler ve diyagramlar kabul edilmez.

Kaynaklar
• Sonuç bölümünden sonraki sayfada başlamalıdır.
• Her kaynak için ilk satır soldan girintisiz, sonraki satırlarda 1.25 cm soldan girintili olmalıdır. Her kaynak için boşluklar üstten 0 nk, alttan 6 nk olmalıdır.
• Kaynaklar “Gentium Plus” yazı tipinde 9 punto büyüklüğünde yazılmalı; her iki yana hizalanmalı; tek satır aralığında olmalıdır.
• Kaynakçada bir yazarın aynı yıldaki birden çok eserine atıf yapılmışsa, her eser, yılı ile birlikte harflendirilmelidir (örneğin; DSÖ, 2021a, DSÖ, 2021b şeklinde).
• Kaynaklar mümkün olduğunca son 5 yıl içindeki yayınlarla sınırlandırılmalıdır.

Kaynak Gösterim Stili
Makaleler, APA 6 Atıf Sistemine göre hazırlanmış olmalıdır. https://apastyle.apa.org/


Son Kontrol Listesi
Bu listenin, hazırlanan makalenin dergi sistemine yüklenmeden önce son kontrolü sırasında faydalı olacağı umulmaktadır.

Aşağıdaki öğelerin mevcut olduğundan emin olun:
1. Yazar bilgileri eklendi.
• E-posta adresi
• Tam posta adresi
• Telefon numarası
2. Gerekli tüm dosyalar yüklendi.
• Makale metni
• Telif Hakkı Anlaşması
3. Makale "yazım denetimi" ve "dilbilgisi denetimi" yapıldı.
4. Kaynakçada adı geçen tüm referanslar metinde alıntılanmıştır ve bunun tersi de geçerlidir.

Makale Gönder
Yapılan başvurularda, çalışmanın sorumlu yazarının (corresponding author) hesabı kullanılmalıdır. Başvuru ile ilgili bütün yazışmalar dergi sistemi üzerinden gönderilen elektronik posta ile sorumlu yazara iletilmektedir.
Makale dosyasını yüklerken, çift körleme hakemlik sürecinden dolayı bu dosyanın yazarın kimliğini deşifre edecek herhangi bir unsur içermediğinden emin olun.
Ayrı Ayrı Yüklemeniz Gereken Dosyalar:
1) Makale Tam Metni
2) Kapak Sayfası
3) Tablo ve Şekiller
4) Telif Hakkı Devir Formu


Gönderim sırasında yazardan elektronik ortamda aşağıdaki taahhüt alınır:
1. Bu çalışmayı derginize göndermek için yetkiliyim/ortak yazarlar tarafından yetkilendirildim.
2. Makale orijinaldir, başka bir hakemli dergide resmi olarak yayınlanmamıştır, başka bir dergi tarafından değerlendirmeye alınmamıştır ve mevcut herhangi bir telif hakkı veya diğer üçüncü taraf haklarını ihlal etmemektedir.
3. Makalenin editoryal olarak yayımlanmak üzere kabul edilmesi halinde, Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) lisansı altında lisanslanacağını kabul ediyorum/ediyoruz.
4. Yazar(lar)ın veya varsa yazar(lar)ın işvereninin telif ve fikri mülkiyet hakları saklıdır. Yazar(lar), telif hakkı ihlali nedeniyle üçüncü şahıslarca vuku bulacak hak talebi veya açılacak davalarda yayıncının hiçbir sorumluluğunun olmadığını, tüm sorumluluğun kendilerine ait olduğunu taahhüt eder(ler).
5. Yazar(lar), makalede hiçbir suç unsuru veya kanuna aykırı ifade bulunmadığını, araştırma yapılırken kanuna aykırı herhangi bir malzeme ve yöntem kullanılmadığını taahhüt eder(ler).


Yazar Kılavuzu

Yazarların Görev ve Sorumlulukları

Yazarlık ve Katkıda Bulunma
Yazarlık, çalışmanın konseptine, tasarımına, yürütülmesine veya yorumlanmasına önemli katkılarda bulunanlarla sınırlı olmalıdır. Önemli katkılarda bulunanların tümü ortak yazarlar olarak listelenmelidir. Çalışmaya örneğin dil düzenlemesi gibi çok az katkıda bulunanlar varsa bunların teşekkür bölümünde belirtilmeleri gerekir. Sorumlu yazar, tüm ortak yazarların makalenin son halini görüp onayladığından ve yayınlanmak üzere sunulmasını kabul ettiğinden emin olmalıdır. Yazarların, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları beklenir. Editör yalnızca istisnai durumlarda makale gönderildikten sonra yazarların eklenmesini, silinmesini veya yeniden düzenlenmesini dikkate alacaktır. Tüm yazarlar bu tür herhangi bir ekleme, çıkarma veya yeniden düzenlemeyi kabul etmelidir. Yazarlar eser için ortak sorumluluk alırlar.



Yazar Değişikliği Talepleri
Yazar listesindeki yazar isimlerinin eklenmesi, silinmesi veya yeniden düzenlenmesi ancak makale kabul edilmeden önce ve ancak dergi Editörü tarafından onaylandığı takdirde yapılabilir.
Böyle bir değişikliği talebi olursa Editör, sorumlu yazardan (a) yazar listesindeki değişikliğin nedeni ve (b) tüm yazarlardan eklemeyi kabul ettiklerine dair yazılı onay (e-posta), talep eder. Editör, yalnızca istisnai durumlarda, makale kabul edildikten sonra yazarların eklenmesini, silinmesini veya yeniden düzenlenmesini dikkate alacaktır.

Makale Yazımı
Orijinal araştırma makalesi kaleme alanlar, konuyu özgün bir şekilde ve nesnel bir tartışma ile ele almalıdır. Makale, başkalarının çalışmayı tekrarlamasına izin vermek için yeterli ayrıntı ve referansları içermelidir. Hileli veya bilerek yanlış beyanlar etik dışı davranış teşkil eder ve kabul edilemez.

Özgünlük
Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır.

Orijinal Kaynak Kullanımı ve Atıf Yapma
Yazarlar, tamamen özgün eserler yazdıklarından ve başkalarının eserlerini veya sözlerini kullanmışlarsa, bunun uygun şekilde alıntılandığından emin olmalıdır. Üçüncü taraflarla konuşma, yazışma veya tartışmalarda olduğu gibi özel olarak elde edilen bilgiler, kaynağın açık ve yazılı izni olmadan kullanılmamalıdır.

Veri Erişimi ve Muhafazası
Yazarlardan, editör incelemesi için makalelerini destekleyen araştırma verilerini sağlamaları ve/veya derginin açık veri gereksinimlerine uymaları istenebilir. Yazarlar, mümkünse, bu tür verilere kamu erişimi sağlamaya ve bu tür verileri yayınlandıktan sonra makul bir süre boyunca saklamaya hazır olmalıdır. Dergimiz, araştırma verilerinin TUBITAK'ın Aperta Portalı'na yüklenmesini tavsiye etmektedir.

Çoklu ve Eşzamanlı Yayın
Bir yazar aynı araştırmayı içeren makalesini birden fazla dergisinde yayımlamamalıdır. Aynı makalenin aynı anda birden fazla dergiye gönderilmesi etik dışı davranıştır. Bir yazar, özet şeklinde yayınlanmış olması dışında, daha önce yayınlanmış bir makaleyi başka bir dergide değerlendirilmek üzere sunmamalıdır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Çıkar Çatışması
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.

Hata Bildirimi
Bir yazar yayınlanmış çalışmasında önemli bir hata veya yanlışlık fark ettiğinde, derhal dergiye bildirimde bulunmalıdır. Editör tarafından gerekli görüldüğü takdirde makaleyi geri çekmek veya düzeltmek için işbirliği yapmak da yazarın yükümlülüğüdür. Editör veya yayıncı, yayınlanan bir çalışmanın hata içerdiğini üçüncü bir şahıstan öğrenirse, editöre bilgi vermek de dahil olmak üzere editörle işbirliği yapmak yazarın yükümlülüğüdür.

Görüntü Bütünlüğü
Bir görüntüde belirli bir özelliği geliştirmek, karartmak, taşımak, kaldırmak veya eklemek kabul edilemez. Yazarlar, dergi tarafından uygulanan grafik görseller için belirlenen politikaya uymalıdır.

Düzenlenme Tarihi: 28.12.2023

Makale Şablonu

Yayın Etiği İlkeleri
Yayın Etiği, daha yüksek editoryal işleme standartları oluşturmak için yazarlar, hakemler ve yayıncılar adına dürüstlük konusunda ısrar eden bir öz-düzenleme mekanizması olarak tanımlanabilir. Yayın için etik standartlar, yüksek kaliteli bilimsel yayınları, halkın bilimsel bulgulara güvenini ve insanların fikirlerine itibar edilmesini sağlamak için mevcuttur.
• Dürüst araştırmacılar, intihal yapmaz.
• Kaynakları hatalı belirtmez.
• Çürütemeyecekleri itirazları gizlemezler.
• Karşıt görüşleri çarpıtmazlar.
• Verileri yok etmez veya gizlemezler.

Hakemli çalışmalar, bilimsel yöntemi destekleyen ve hayata geçiren çalışmalardır. Bu noktada yayın sürecine dahil olan tüm tarafların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere uyması büyük önem taşımaktadır. Hitit Sağlık Dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. Hitit Sağlık Dergisi, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.
• Basın Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (Ulusal Mevzuat)
• Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (Uluslararası Kriterler)
• Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları (Ulusal Kriterler)

Tekrar Yayın
Tekrar yayın, aynı makalenin veya büyük ölçüde benzer makalelerin birden fazla dergide yayınlanmasıdır. Editör bu tür makaleyi incelemeden geri gönderir. Bundan sonra editör, tekrar yayına teşebbüs eden yazara belli bir süre ambargo uygulayabilir, yazarın daha önce yayın yaptığı dergide (belki de önceki makaleyi yayınlayan derginin editörü ile eşzamanlı duyuru olarak) kamuoyuna bu durumu açıklayabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte uygulayabilir.

Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi
Yazarlar aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Editör, olası eşzamanlı gönderimi öğrenirse, makaleyi alan diğer editör(ler)e danışma hakkını saklı tutar. Ayrıca editör, makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeleri dikkate almadan reddedebilir veya bu kararı ilgili diğer editör(ler)le tartışarak alabilir ve yazarlardan belli bir süre makale başvurusu kabul etmemeye karar verebilir. Ayrıca yazarların işverenlerine yazabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte hayata geçirebilir.

İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmaktır.
Hitit Sağlık Dergisi, gönderilen tüm makaleleri intihal engellemek için taramaktadır. İncelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını Turnitin & İthenticate yazılımı kullanılarak kontrol edilir. Benzerlik oranın %20’den az olması beklenir. Benzerlik oranında asıl ölçü, yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranı %1 göründüğü hâlde atıf ve alıntı usulünce yapılmamışsa yine intihal söz konusu olabilir. Bu açıdan atıf ve alıntı kuralları yazar tarafından bilinmeli ve dikkatlice uygulanmalıdır: APA
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.

Sahtecilik
Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermektir.
Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmektir.

Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Hitit Sağlık Dergisi, yasal olarak kamuya açık olmayan insan katılımcılarla ilgili kişisel veya hassas verileri veya materyalleri içeren tüm araştırmaların resmi etik incelemeye tabi olmasını şart koşar.
Araştırma Suistimali İddialarının Ele Alınması
Hitit Sağlık Dergisi, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. Hitit Sağlık Dergisi editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda Hitit Sağlık Dergisi editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. Hitit Sağlık Dergisi editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.

Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, Hitit Sağlık Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda hititsaglikdergisi@gmail.com adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir. Gelişmemiz için fırsat sağlayacağından başvuruları memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yaparız.

Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Hitit Sağlık Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:
1) Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2) Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.

Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra çift taraflı körleme modelinin kullanıldığı akran değerlendirmesi sürecine alınır.

Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
Hitit Sağlık Dergisi'nin editörleri, gönderilen tüm yazıları gizli belgeler olarak ele alır; bu, yazarların izni olmadan bir yazı hakkındaki bilgileri kimseye ifşa etmeyecekleri anlamına gelir. Makale inceleme sürecinde şu kişiler makalelere erişebilir: Editörler, Hakemler, Yayın Kurulu Üyeleri. Bir yazıyla ilgili ayrıntıların yazarların izni olmadan üçüncü bir şahsa iletilebileceği tek durum, editörün ciddi araştırma suistimalinden şüphelenmesidir.

Bilimsel Suistimal İddiaları-Şüpheleri
Bilimsel suistimalin farklı tanımları vardır. Hitit Sağlık Dergisi olarak büyük yayın etiği kurumları tarafından oluşturulan rehberliği takip ederken bu sorunları vaka bazında ele alıyoruz. Editör, etik ihlalden şüphelenirse veya bir ihlal iddiası olursa harekete geçmekle yükümlüdürler. Bu görev hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış makaleleri kapsar. Editör, olası suistimallerle ilgili endişeleri dile getiren makaleleri basitçe reddetmemelidir. Etik olarak iddia edilen davaları takip etmekle yükümlüdür. Editör, uygun olduğunda COPE akış şemalarını izlemelidir. Editörler, öncelikle görevi kötüye kullandığından şüphelenilen kişilerden bir yanıt istemelidir. Yanıttan memnun kalmazlarsa, ilgili işverenlerden veya kurumdan araştırma yapmasını istemelidir. Editör, iddia edilen suistimalle ilgili uygun bir soruşturmanın yürütülmesini sağlamak için tüm makul çabayı göstermelidir; bu olmazsa, editör soruna bir çözüm bulmak için ısrar etmek için tüm makul girişimleri yapmalıdır. Bu zahmetli ama önemli bir görevdir.
Hitit Sağlık Dergisi, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. Hitit Sağlık Dergisi editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda Hitit Sağlık Dergisi veya editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. Hitit Sağlık Dergisi editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.
Hakemler, araştırma veya yayının suistimalinden şüphelendiklerinde durumu Editöre iletmelidir. Editör, COPE tavsiyelerine uyarak gerekli işlemleri yürütmekle görevlidir.
Hitit Sağlık Dergisi, aşağıdaki veya benzeri konularda suistimal iddialarıyla karşılaştığında COPE akış şemalarına uygulamayı taahhüt eder.
• Tekrar yayından şüphelenildiğinde yapılacaklar
• İntihalden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Uydurma verilerden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Yazarlık değişikliği taleplerinde yapılacaklar
• Açıklanmamış çıkar çatışması durumundan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Haksız veya hediye yazarlıktan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Bir yazıda etik probleminden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Etik ihlal şüphesi e-posta vb. ile doğrudan haber verildiğinde yapılacaklar
• Sosyal medya aracılığıyla etik ihlal şüphesi duyurulduğunda yapılacaklar

Şikayet Prosedürü
Bu prosedür, Hitit Sağlık Dergisi'nin veya yazı kadromuzun sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayetler için geçerlidir. Şikayetler, iyileştirme için bir fırsat ve teşvik sağlayabilir ve hızlı, nazik ve yapıcı bir şekilde yanıt vermeyi amaçlıyoruz.
Şikâyet, Hitit Sağlık Dergisi'nin veya yazı işleri ekibimizin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili olmalıdır. Şikayetler doğrudan hititsaglikdergisi@gmail.com adresine e-posta ile gönderilmelidir ve gizli olarak ele alınacaktır. Editör, şikayetlere anında yanıt verir. Editör, şikayetlerle ilgili COPE akış şemasında belirtilen prosedürü takip eder.
Şikayetler, editör ekibinin ilgili üyesi tarafından incelenir ve çözülemezse şu süreçler izlenir:
• Bu ilk yanıtın yetersiz olduğu düşünülürse, şikayetçi, şikayetinin derginin daha kıdemli bir üyesine iletilmesini talep edebilir.
• Şikayetçi hoşnut kalmazsa, şikayetler baş editöre iletilebilir.
• Mümkünse iki hafta içinde tam bir yanıt verilecektir.
COPE, bilimsel dergilerin editörleri için bir uygulama kodu yayınlar. Bu editörler, dergiler ve yayıncılarla olan anlaşmazlıkların çözümünü kolaylaştıracaktır ancak yalnızca derginin kendi şikâyet prosedürleri tükendikten sonra buraya başvuru yapılabilir.

İtiraz Süreci
Editörler ve hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere dair ciddi itirazları memnuniyetle karşılıyoruz. Bilimsel içeriğini yanlış anladığımız için makalenizi reddettiğimizi düşünüyorsanız, lütfen hititsaglikdergisi@gmail.com adresinden editör ekibimize bir itiraz mesajı gönderin. Bu aşamada makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye çalışmayın. İtiraz mektubunuzu okuduktan sonra itirazınızın haklı olduğunu anlarsak, sizi makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye davet edebiliriz. Böylece çalışmanız dış hakem sürecine tekrar gönderilir. Lütfen itiraz mektubuna mümkün olduğunca fazla ayrıntı ekleyin. Son olarak, her makale için yalnızca bir itirazı dikkate alabiliriz, bu yüzden lütfen itirazınızı net bir şekilde ortaya koymak için ayrıntılı şekilde mektubu yazmaya zaman ve çaba harcayın - bir şansınız var, bu yüzden onu iyi kullanın. Reddedilen makaleler üzerinde uzun süreli müzakerenin genellikle hem yazarlar hem de editörler için tatmin edici olmadığını gördük, bu nedenle aynı çalışma için birden fazla itirazı işleme almıyoruz.

Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışması, birincil bir çıkarla ilgili mesleki yargı, ikincil bir çıkardan (mali kazanç veya kişisel rekabet gibi) etkilenebildiğinde ortaya çıkar. Bir makaleyi nasıl ele alacağımıza dair en iyi kararı verebilmek için yazarların rekabet halindeki çıkarlarını bilmemiz gerektiğine ve makaleyi yayınlarsak okuyucuların da bunları bilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş̧ lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.
Hitit Sağlık Dergisi’nin tarafsız incelemeyi sağlamak için editörlerden, çalışanlardan veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri ele almak için belirlenmiş bir süreci vardır. Bu tür gönderiler öncelikle başka dergilere yönlendirilir. Bunun mümkün olmaması halinde gönderinin sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı körleme sürecinde incelenir.
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili ICMJE yönergelerini uygulamalıdır.

Araştırma Etiği İlkeleri
Hitit Sağlık Dergisi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
• İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığının belirtilmesi gerekir.

Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz. Hitit Sağlık dergisi yayın politikaları gereği sponsorluk ve reklam da kabul etmemektedir. Hitit Sağlık dergisinin tüm giderleri Hitit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı tarafından karşılanmaktadır.